Κριτικό σημείωμα

Του Κωνσταντίνου Μπούρα

Ο Κώστας Βούλγαρης διερευνά το λεγόμενο «μετα-μοντέρνο» με έναν πρωτότυπο τρόπο: συνθέτοντας ο ίδιος ένα μετα-μοντέρνο αφήγημα υψηλής λογοτεχνικής αξίας και αριστοτεχνικής επινοητικότητας!

Εκατόν επτά σημαίνουσες πνευματικές μορφές περνούν και συνδιαλέγονται μέσα από τις σελίδες αυτού του τόμου, του μοναδικού για την αρχιτεκτονική και τη διεξοδική περιεκτικότητά του αναφορικά με σχολές και ρεύματα, τάσεις κι αισθητικές, υφολογίες και διαστρωματώσεις στο πανοραμικό ψηφιδωτό της περιπέτειας του ανθρώπινου πνεύματος από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. 

Συνήθως οι κριτικοί και δοκιμιογράφοι, όταν δημοσιογραφούν κατά συρροήν, καθ’ έξιν και κατ’ επάγγελμα, αρέσκονται, συνηθίζουν ή φαίνεται σαν να βολεύονται στη μετωνυμική προσέγγιση των λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών και πνευματικών φαινομένων. Με τα χρόνια, βέβαια, ο εγκέφαλος των πλέον συστηματικών, των πλέον αποφασισμένων, των ανιδιοτελών, των ηρωικών και των «ταγμένων» προβαίνει ή επιδίδεται αυτομάτως(;) σε ένα «ποιοτικό (κβαντικό) άλμα» σχηματίζοντας τη μεγαλύτερη εικόνα ενός Κόσμου Ιδεών, όπως υλοποιείται και πραγματώνεται εντέχνως. Ο Κώστας Βούλγαρης, σημαντικός λογοτέχνης, γεννημένος στα Δολιανά Αρκαδίας το 1958, κριτικός Λογοτεχνίας και δημοσιογράφος, συγκεντρώνει σε αυτό το πόνημα τα αναμνηστικά μιας δι-υποκειμενικής διαδρομής ανάμεσα σε κείμενα και πνευματικές οντότητες, μονάδες και ομάδες, συσσωματώσεις και φωτεινά μετέωρα δίχως σκιά. Δεν χάνεσαι σε αυτόν τον λαβύρινθο ονομάτων, πεποιθήσεων, δραμάτων κι επιδόσεων. Το αντίθετο. Ο αόρατος αφηγητής κρατάει γερά τον μίτο της Αριάδνης και με τον φώσφορο της αρχετυπικής του προμηθεϊκής παρουσίας οδηγεί τον αναγνώστη κάπου μεταξύ εγκυκλοπαίδειας κι ανθολογίας στο διακειμενικό προσωπικό του σύμπαν, στη λευκή εκείνη οθόνη, στην tabula rasa των Λατίνων, όπου προβάλλεται το προαιώνιο Θείο Δράμα του ενσαρκωμένου πνευματικού Ανθρώπου, που αναζητεί εναγωνίως τον σκοπό και τη διέξοδο της ύπαρξής του όλης. Αυτόχειρες αρκετοί από τους «ήρωες» αυτού του πρωτότυπου υβριδικού μεταμοντέρνου αφηγήματος, κι άλλοι «Χαμένοι πρόωρα», χτυπημένοι από την αρρώστια, τη φτώχεια, την υπερκόπωση, τη βαθιά (μα όχι και καλά) κρυμμένη απελπισία, τη συνείδηση της ματαιότητος του όλου εγχειρήματος. Οι υπο-σημειώσεις λειτουργούν σαν ένα άλλο μετα-κείμενο, σαν διακριτική υπόμνηση της παρουσίας του «αφηγητή»-μελετητή-ερευνητή Κώστα Βούλγαρη που ανασαίνει ποιητικώς μέσα από αυτή τη διατριβή, που θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλα τα πανεπιστήμια και καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην Ιστορία των Ιδεών και στην Περιπέτεια του Δυτικού Πολιτισμού μέσα από την υψηλή Τέχνη του Λόγου. Η απουσία προλογικών κι επιλογικών σημειωμάτων, χαιρετισμών κι ευχαριστιών δίνει μια περισσότερο χρηστική, μυθοπλαστική και πεζογραφική μη σχολαστική χροιά στο όλον εγχείρημα. Ο αναγνώστης δεν διευκολύνεται με «μασημένη τροφή», αλλά καλείται να σκύψει με αγάπη και υπομονή πάνω από το σύνθεμα έτσι ώστε να δημιουργήσει –εν καιρώ– το δικό του φασματικό συνδημιούργημα που θα πάρει μέσα του άλλες διαστάσεις κι απολήξεις απρόβλεπτες κι αφανέρωτες εν τη γενέσει τους. Κάτι σαν κυοφορούμενη απειλή αναδομήσεως του γνωστού κόσμου διά της Λογοτεχνίας.

Οκτώ δομικά μέρη, 16 «κεφάλαια». Η συνέχεια επί της τυπωμένης σελίδας κι επί της …οθόνης (ηλεκτρονικώς εννοώ).

diavasame.gr, 19/10/2017